Zowel de zorg, onderzoek en onderwijs hebben als leidend thema ‘Preconceptionele & Embryonale Gezondheid en Foetale & Neonatale zorg, geïnspireerd door de levensloopbenadering. Ons vakgebied staat hiermee in het centrum van de levenscyclus beginnende voor de bevruchting met gezonde gameten die na samensmelten een gezond embryo opleveren resulterend in een goede, probleemloze zwangerschap. Vervolgens zal deze leiden tot de geboorte van een nieuw individu dat zich ontwikkelt tot een gezonde volwassene die in staat is zichzelf optimaal te ontwikkelen en op soortgelijke manier voort te planten. (Embryonic health and fetal & neonatal care)
Door de maatschappelijke valorisatie van nieuwe kennis door translationeel onderzoek willen wij mede sturing geven aan zorginnovatie in het land.

Ons tweede thema is daarom gedefinieerd als ‘Transmurale Verloskundige Zorginnovatie’, gericht op het vormgeven van de zorg rondom het begin van de zwangerschap en het terugdringen van de grote verschillen in perinatale gezondheid. Transmurale verloskundige zorginnovatie past ook geheel in de ambitie van het Erasmus MC om verantwoordelijkheid te willen dragen voor de gezondheid van de algemene bevolking. Het past ook in de doelstellingen van de academische coalitie van de Erasmus universiteit met de Gemeente Rotterdam (‘Gezond in de stad’). Het Erasmus MC en de Erasmus universiteit staan midden in de stad en willen ten aanzien van het welzijn van de Rotterdamse bevolking ook een belangrijke rol spelen.

Sociale verloskunde

De zorgpraktijk van ons vakgebied in Rotterdam en andere grote steden is veeleisend. Dit heeft te maken met de typische grote stadsproblematiek en de verwante grote verschillen in perinatale gezondheid. Zowel de multi-etnische samenstelling van de bevolking maar ook de grote invloed van armoede en achterstand spelen een rol. Toekomstige zorgverleners moeten hierop worden voorbereid door inspirerende onderwijs- en opleidingsprogramma’s. Het continueren van de relatie met de stad en de beroepspraktijk in het veld is daarom belangrijk. Wij hebben daarin een sterke positie door de samenwerking met Hogeschool Rotterdam in de Verloskunde Academie Rotterdam en de contacten in het land door de onder onze verantwoordelijkheid uitgevoerde zorginnovatieprogramma’s zoals de landelijke Healthy Pregnancy for All en Rotterdamse “Moeders van Rotterdam” projecten. (Grootstedelijke perinatale gezondheid)

Persoonlijke zorg en de patiënt centraal

Wij leveren persoonlijke zorg voorafgaand, gedurende en na de zwangerschap aan vrouwen die een hoog risico zwangerschap doormaken of hebben doorgemaakt gerelateerd aan de medische of verloskundige voorgeschiedenis.

Hierbij ondersteunen wij vrouwen en eventuele partners gedurende hun levensloop vanaf de reproductieve leeftijd tot de menopauze en daarna. De partner staat hierin centraal.

Artsen, verloskundigen, verpleegkundigen en ondersteunend personeel zijn belangrijk voor de zorg die wij leveren en zijn trots om binnen deze afdelingen te werken. Samen met de wetenschappelijke medewerkers leren we van elkaar en verrichten we wetenschappelijk onderzoek ter bevordering van de wetenschap en de kwaliteit van de medische zorg. Op deze manier innoveren wij ons vakgebied.

Obstetric Critical Care

De subafdeling Verloskunde en Prenatale Geneeskunde onderscheidt zich door het leveren van hoogwaardige, innovatieve en hoog complexe patiëntenzorg. Naast onze beperkte tweedelijnsfunctie voor de directe omgeving zal onze grootste aandacht liggen bij de derdelijns functie die wij hebben voor de regio maar ook supra regionaal. Op onze afdeling wordt de verloskundige zorg geïnnoveerd door verdere profilering van de ‘Obstetric Medicine’ en ‘Obstetric Critical Care’, een initiatief tot een nieuw vakgebied ten behoeve van de topreferente zorg voor de ernstig zieke zwangere vrouw en/of zieke of groeivertraagde foetus.
Door intensieve samenwerking met de afdelingen Anesthesiologie, Interne Geneeskunde, Cardiologie en Neonàtologie geven wij multidisciplinair een duidelijke invulling aan dit vakgebied.
In samenwerking met de afdeling Klinische Genetica, Kinderchirurgie en andere disciplines binnen het Sophia Kinderziekenhuis zijn wij een expertise centrum voor aangeboren afwijkingen. Voor nagenoeg alle aangeboren afwijkingen is directe opvang en behandeling mogelijk.

Door het kunnen aanbieden van hoog complexe obstetrische zorg in de volledige breedte van het vakgebied - zowel maternaal, foetaal en neonataal - vervullen wij ook een duidelijke functie als verwijscentrum voor het gehele land.

In een tijd waarin groei binnen de gezondheidszorg is gelimiteerd zal binnen onze afdeling toenemend een keuze worden gemaakt voor de hoog complexe derdelijns zorg met een vermindering van het volume tweedelijns zorg. De keuze welke tweedelijnszorg wel wordt gegeven wordt bepaald door de adherentie van de twee eerstelijns verloskundige praktijken die gebruik maken van het Geboortecentrum Sophia, de afspraken met de andere ziekenhuizen in de stad en onze prioriteiten in het wetenschappelijk onderzoek.

Medical Delta

Zowel in de profilering van kernactiviteiten als het voeren van een regionale regie in de zorg rondom conceptie, zwangerschap en geboorte liggen kansen binnen de Medical Delta.

Door een unieke en intensieve samenwerking van het Erasmus MC, Universitair Medisch Centrum Rotterdam, het Leids Universitair Medisch Centrum en de Technische Universiteit Delft kan maximaal gebruik worden gemaakt van de kennis en expertise die in deze drie vooraanstaande instituten al aanwezig is. Onze ambitie is om in de komende 5 jaar uit te groeien tot een sterke marktleider op het gebied van medisch-technologische innovaties met nationale en internationale bekendheid. Binnen het programma Fetal and Neonatal Care wordt gewerkt aan innovaties op het gebied van embryonale gezondheid en zorg voor de foetus en pasgeborene. Daarnaast staat centraal de zorg voor de gezondheid van de aanstaande moeder. Hierbij richten wij ons op het voorkomen, voorspellen en behandelen van ziekte.

Neonataal en Perinataal Centrum Rotterdam

Regionaal hebben wij een nauwe samenwerking met Franciscus Gasthuis & Vlietland en het Maasstadziekenhuis in het kader van BeterKeten en vormen wij een gezamenlijk Neonataal en Perinataal centrum. Hoofddoel is de beste zorg aan pasgeborenen op de juiste plek.
Eenmaal per twee weken vindt met de ziekenhuizen binnen BeterKeten en het IJsselland Ziekenhuis als preferred partner een patiëntenbespreking plaats per Skype for Business. Doel van de bespreking is afstemming van zorg en kennisoverdracht.

Voortplanting, Endometriose, Myomencentrum en Fertiliteitspreservatie

In samenspraak met de regio Rotterdam is de zorg voor myomen geconcentreerd binnen het zogenaamde myomencentrum. De zorg voor endometriose en cyclusstoornissen wordt geprotocolleerd verricht conform het protocol van het Erasmus MC. Daarnaast is binnen de regio de zorg voor fertiliteitspreservatie gecentraliseerd in het expertise centrum Fertiliteitspreservatie van het Erasmus MC. Hier worden alle patiënten met kanker gecounseld over de nadelige gevolgen van chemo dan wel radiotherapie en de gevolgen die dat kan hebben voor vruchtbaarheid. Tevens worden hier mogelijkheden geboden om schade aan de gonaden te voorkomen dan wel eicellen of ovarieel weefsel op te slaan indien die schade niet te vermijden lijkt.
Website Beter Keten http://www.beterketen.nl/project/35/

Transmurale verloskundige zorginnovatie

Ten aanzien van ons leidend thema transmurale verloskundige zorginnovatie ontwikkelen wij regionale en landelijke zorginnovatieprogramma’s voor preconceptionele en prenatale risicoselectie en zorg in relatie tot niet-medische risico’s gerelateerd aan armoede. Hiermee introduceren wij nieuwe thema’s zoals ‘sociale verloskunde’, ‘shared care’ en ‘embryonale gezondheid’. Daarnaast zorgt de ontwikkeling van e-health zorginnovatie voor persoonlijke coaching ter verbetering van voedings- en leefstijlgewoonten (www.SlimmerZwanger.nl).

Onderwijs en opleiding

Erasmus MC neemt deel aan het Rotterdams Gynaecologen Opleidingscluster (RGOC). Het RGOC bestaat uit zeven opleidingsziekenhuizen en verzorgt voor de regio Rotterdam de opleiding tot gynaecoloog met als doel om gynaecologen met een stevige positie op de arbeidsmarkt af te leveren die een bijdrage leveren aan de toekomstige vormgeving van ons vakgebied. http://www.opleidinggynaecoloog.nl/
Bij ons worden fellows opgeleid tot perinatoloog en binnenkort starten wij met een gemeenschappelijk fellowship Verloskunde en Voortplantingsgeneeskunde in samenwerking met het LUMC.

De Voortplantingsgeneeskunde heeft een vaste fellowplek binnen haar staf en leidt voortdurend fellows Voortplantingsgeneeskunde op. In de afgelopen jaren hebben we zes fellows opgeleid.

Op het gebied van Prenatale Geneeskunde leiden we landelijk gynaecologen op voor SEO certificering. Jaarlijks organiseren we een cursus over het continuüm Prenatale Geneeskunde en Neonatale behandeling.

Ook wordt jaarlijks een grote groep verpleegkundig studenten van specialistische vervolgopleidingen obstetrie en neonatologie opgeleid om binnen onze afdelingen te werken. De afgestudeerde verpleegkundigen kunnen breed ingezet worden binnen de Verloskunde en Neonatologie. Tevens is een specialistische post IC/HC opleiding ontwikkeld voor de OCCU. Er bestaat een bijscholingsprogramma met de partners van het BeterKeten voor Neonatologie verpleegkundigen. Voor de obstetrie verpleegkundigen is deze bijscholing in ontwikkeling. Stage plaatsen worden ook verleend om verpleegkundigen uit de regio in de praktijk op te leiden.

Ontvlechting Gynaecologische Oncologie

Onze visie om zorg en onderzoek toenemend vorm te geven volgens de ‘levensloop’ benadering. Dat betekent dat het zorgcontinuüm van de vakgebieden Voortplantingsgeneeskunde en Verloskunde onderling steeds beter zullen aansluiten en nog meer verbinding krijgen met de Neonatologie. Een logisch gevolg was om de Gynaecologische Oncologie in te bedden in een omgeving van andere oncologisch chirurgische en interne specialismen. Afgelopen jaren was al de keuze gemaakt de Benigne Gynaecologie voor een groot deel onder te brengen in de perifere klinieken binnen het samenwerkingsverband “BeterKeten” en het Haven- en IJssellandziekenhuis. De 3e lijns endometriose zorg is bij de Gynaecologische Oncologie ondergebracht.

Om de genoemde vakgebieden bovenstaande ontwikkelingen te laten doormaken en daarmee toekomstbestendig te laten zijn, was de ontvlechting en totstandkoming van een zelfstandige afdeling Gynaecologische Oncologie per 1 april 2017 een logische stap waarmee ook een (inter)nationale trend wordt gevolgd. De afdeling Verloskunde & Gynaecologie bestaat per 1 april 2017 uit de subafdelingen Voortplantingsgeneeskunde en Verloskunde & Prenatale Geneeskunde.

Kwaliteitscultuur

Wij werken actief aan een kwaliteitscultuur. Belangrijke onderdelen daarvan zijn patiëntveiligheid, participeren in en mede leiding geven aan de regionale perinatale audit en een toekomstige audit van de Verloskunde en Neonatologie door een internationaal panel van deskundigen op het gebied van de Perinatologie en het gerelateerde wetenschappelijk onderzoek.

De volgende doelstellingen zullen worden gehanteerd voor het sturen op kwaliteit: optimale patiëntenzorg (complicaties), hoge patiënttevredenheid, hoge medewerkerstevredenheid, 70% van de wetenschappelijke publicaties in tijdschriften in de hoogste 10% van impact, een Crown index van >1,5, aantoonbare landelijke en internationale samenwerking op het gebied van wetenschap en aantoonbare maatschappelijke valorisatie van nieuwe universitaire kennis.
Het laboratorium van het voortplantingscentrum is ISO 15189 geaccrediteerd. Het voortplantingscentrum als geheel, incl lab, is NEN-EN 15224 gecertificeerd. Binnen de afdeling worden geslachtscellen en embryo’s van patiënten verkregen, bewerkt en teruggeplaatst. De risico’s op verwisseling of verlies zijn reëel en daarom heeft de subafdeling een zeer uitgebreide en reeds lang bestaande veiligheidscultuur. De basis hiervan is een uitgebreide prospectieve risicoanalyse, die alle potentieel gevaarlijke momenten identificeert. Wanneer wordt afgeweken van de vastgelegde procedures, wordt dit vastgelegd. Deze meldingen worden weer periodiek doorgenomen met alle betrokkenen door middel van risicomatrices en continue follow-up.

Tenslotte, onze visie en strategie om de zorg voor, tijdens en na zwangerschap te verbeteren wordt steeds verantwoord in landelijke en internationale publicaties.